Global markalar Türkiye stratejisini gözden geçiriyor

Nurdoğan A. ERGÜN

Yurtdışından yapılan on­line alışverişlere geti­rilen düzenleme sonra­sı, yabancı markalar Türkiye stratejilerini gözden geçirme­ye başladı. İlk hamle ABD mer­kezli spor giyim markası Ni­ke’dan gelirken, sektör profes­yonelleri yeni markalardan da benzer hamleler bekliyor. Uy­gulama her ne kadar yerli fir­maları koruma amacına dönük olsa da tüketici tarafında, içer­de rekabetin azalacağı ve fiyat­ların daha da artacağı endişe­si hakim.

Bilindiği gibi Ticaret Bakanlığı, hızla artan mikro ithalatı kontrol altına almak amacıyla yeni bir düzenleme­ye gitmiş, yurtdışı alışverişle­rinde hem vergi oranları de­ğiştirilmiş hem de hızlı kargo muafiyet bedeli 150 eurodan 30 euroya düşürülmüştü. Dü­zenleme, son zamanlarda Çinli e-ticaret platformu Temu’dan artan alışverişler nedeniyle ka­muoyunda ‘Temu yasası’ ola­rak adlandırılsa da bu durum diğer firmaları da etkiliyor.

Ye­ni düzenlemeye karşı ilk hamle ABD merkezli spor giyim mar­kası Nike firmasından gelmişti. Marka, geçen hafta Türkiye’de online satışları askıya aldığını duyurup, gümrük mevzuatında yapılan son değişikliklerin ka­rarda etkili olduğu ve bu deği­şikliklerin alışveriş deneyimi­ne etkisinin incelendiğini bil­dirmişti.

“Markalar için yeni koşullar doğdu”

İdeaSoft’un kurucu ortağı ve TOBB E-Ticaret Meclis Üyesi Seyhun Özkara, Ticaret Bakan­lığı’nın mikro ithalatı denetim altına almak amacıyla yaptığı gümrük mevzuatı düzenleme­sinin, özellikle yurtdışından Türkiye’ye ürün gönderen mar­kalar için yeni koşullar doğur­duğuna dikkat çekti.

Özkara, “Nike’ın Türkiye siparişlerini askıya alması, bu düzenleme­lerin global markaların Tür­kiye stratejileri üzerinde yeni düzenlemelere gideceğini gös­teriyor” dedi. Başka markala­rın da bu tür stratejik hamleler yapabileceği ihtimaline dikkat çeken Özkara, bu dönemde yer­li markalar için fırsat olabilece­ğini de işaret etti.

Neden Çinli Temu öne çıktı?

Her ne kadar düzenleme ilk etapta Çinli Temu firmasına yönelik gibi algılansa da yurt dışından kredi kartıyla yapı­lan online alışverişlerin tama­mını kapsıyor. Temu’nun öne çıkma nedeni ise platformun son aylarda yoğun bir alışve­riş trafiğine sahne olması.

Ge­mius Türkiye’nin Temu plat­formunun Türkiye’deki per­formansına ilişkin paylaştığı bilgilere göre, platformun Tür­kiye’deki aylık aktif kullanıcı sayısı 9.3 milyona ulaşırken, günlük kullanıcı sayısı ise 1.4 milyon seviyelerinde. Temu, her yaş grubundan ziyaretçi çekmeyi başarıyor. Ancak 25- 44 yaş arası kullanıcılar, plat­formun en büyük kullanıcı gru­bunu oluşturuyor.

Araştırma, Temu’nun geniş bir demogra­fiye hitap ettiğini ve özellikle 25-44 yaş grubundaki kulla­nıcılar arasında popüler oldu­ğunu gösteriyor. Popüler küre­sel online alışveriş sitelerin­den bazıları ise şöyle: Amazon, AliExpress, Etsy, eBay, She­in, Asos, Everything5pounds, Banggood, About You, Tomtop, TheHut. Bunun yanında glo­bal markaların kendi online sa­tış platformları da bulunuyor. Platformların yeni düzenleme­ye nasıl yanıt vereceği ve Tür­kiye’deki performanslarının nasıl etkileneceğiyse zamanla belli olacak.

Tüketiciye etkisi nasıl olacak?

Yurt dışından yapılan alışve­rişlerin yüksek oranda artma­sındaki ana neden ise aynı ürü­nün Türkiye’de daha pahalı ol­ması oldu. Vergi oranları, kur farkı gibi etkenler de eklenince yurt dışından ürünler çok da­ha ucuza alınabiliyordu. Öy­le ki bilindik birçok markanın bir ayakkabısı Türkiye’de 10-12 bin TL arasında satılırken yurt dışından 6-7 bin TL’ye alınabi­liyordu. Ancak yeni düzenle­me ile yurt dışı merkezli e-ti­caret sitelerinden 30 euronun üzerinde alışveriş yapılırsa ar­tık ürün ithalat işlemlerine tabi olacak.

AB ülkelerinden gelen ürünlere artık yüzde 20 yerine yüzde 30, diğer ülkelerden ge­lenlere de yüzde 30 yerine yüz­de 60 vergi uygulanacak. Uygu­lama her ne kadar 21 Ağustos’ta yürürlüğe girecek olsa da başta Temu olmak üzere platformlar sepetlerini güncellemeye baş­ladı.Bu durumun içeride reka­beti azaltacağını düşünen tü­keticiler, fiyatlarda artış olaca­ğından endişeleniyor.

E-ticaret 6 ayda %120 büyüdü

Ticaret Bakanlığınca 2024 yılında e-ticaret hacminin 3.4 trilyon TL ve işlem sayısının da 6.67 milyar adet olacağı öngörülüyor. Seyhun Özkara, “Henüz rakamlar açıklanmasa da 1.4 trilyon TL gerçekleşmiş olma öngörümüz var. Bu bağlamda geçen yılın ilk 6 ayında 625 milyar TL olarak gerçekleşen rakamda, bu yıl yüzde 120’nin üzerinde bir büyüme gerçekleşmiş olur. Bu enflasyonun çok üzerinde büyüme” dedi.