Uzun yıllardır erişilebilir kent düzenlemesi, afet yönetimi ve engelliler, engelsiz turizm uygulamaları konularında eğitim veren ve erişilebilirlik konusunda pek çok belediyeye açtığı davalarla bilinen Adem Kuyumcu’ya sorduk.
Yanlış yapılan engelli tuvaletleri
ERİŞİLEBİLİR DEĞİL, VİCDANSIZ KENTLER VAR
Bu yerel seçim sürecinde de engellilerin sosyal yardım kavramı ile birlikte anıldığını söyleyen Adem Kuyumcu, sosyal yardımların engelli bireyler ve ailelerinin hayatını geçici olarak kolaylaştırıyor görünse de sürdürülebilir olmadığını savundu. Engelli bireylerin yardıma muhtaç olarak ele alınmasının ve muhtaçlık içinde yaşamaya zorlanmasının insan haklarına aykırı olduğunu vurgulayan Kuyumcu, hedefin öncelikle engelli bireylerin evden çıkarılması olması gerektiğini söyledi. Sosyal yardımın bir vicdan rahatlatmaya dönüşmemesi gerektiğinin altını çizen Kuyumcu, “Bir kentte engelli bireyler ve ailelerinin herkes gibi hayata katılabilmeleri için uygun yaya yolları, kamu binaları, toplu ulaşım araçları, spor, kültür, sanat merkezleri yoksa o kenti yönetenlerin vicdanı yoktur” dedi.
Duvara çarpan yüzey
ENGELLİLER ADINA PARA İÇİN YAPILAN KÖTÜ, GEREKSİZ VE İSRAF UYGULAMALAR VAR
Türkiye’de erişilebilir bir belediye var mı sorumuza, “Standartlara en çok yaklaşan iki belediye var” cevabını veren Kuyumcu “Yaptığımız incelemeler sonucu 81 il içinde toplu ulaşım araçlarında teknik olarak erişilebilirliği %99 oranında sağlayan, yeni yapılan yaya yolları, yeşil alanlar, spor tesisleri, kültür sanat merkezleri ve kent merkezlerinde engellilerin kullanımına ve erişilebilirlik standartlarına tam uygun erişilebilir tuvaleti olan il sadece İstanbul. İlçe olarak da sadece Beylikdüzü. Diğerlerinde yapılanlar standartlara uygun olmadığı için kullanılamıyor. Bu turistik bölgelerde maalesef böyle” dedi.
Taş kesilerek yapılan yanlış kılavuzlar
Kuyumcu engelliler adına önceliği para kazanmak olan işler yapıldığını öne sürerek, “Görme engelliler için yapılan hissedilebilir kılavuz yüzeylerin yanlış yapıldığını, çoğu yerde birilerine para kazandırmak için gereksiz uygulandığını gördük. Erişilebilirlik standartlarında kullanılması uygun görülmediği halde dış mekanda plastik hissedilebilir kılavuz yüzey kullanıldığını ve bunların kısa sürede tahribata uğrayıp yerinden kalktığını çöpe gittiğini gördük. Son dönemde erişilebilirlik mevzuatına uygun olmayan tamamen yanlış olduğunu iletmemize rağmen uygulanan yaya yolundaki taşların bir makinayla kesilip üstünün boyanması yöntemiyle yapılan sözde hissedilebilir kılavuz yüzeylerin yapılması bir de üstünün boyanmasının ne kadar zarar verdiğini de gördük. Halkın parası bu şekilde çöpe atılıyor” dedi.
Tehlike yaratan ağaç çukurları (Soldaki yanlış uygulama, sağdaki ise doğru bir uygulama)
İHALE ŞARTNAMELERİNDE ENGELLİLER UNUTULMASIN
Kuyumcu erişilebilir kentler için öncelikle belediye ihale şartnamelerinde engellilerin, erişilebilirliğin mutlaka belirtilmesi gerektiğine işaret ederek önerilerini şöyle sıraladı:
– Başta Belediye yöneticileri olmak üzere ilgili tüm personelin engellilik olgusuna hak temelli yaklaşım ve erişilebilirlik mevzuatında uygulama yöntemleri eğitimi almalı.
– Fen işleri, park bahçeler, yol bakım onarım, ulaşım, mimari ve teknik imalat işlerinde işi alan müteahhittin erişilebilirlik mevzuatına tam olarak uyması gerektiği ihale teknik şartnamesine yazılmalı.
– İhale şartnamesinde müteahhit firmanın üniversiteler tarafından verilen Erişilebilirlik Uzmanlığı Sertifika programını tamamlamış personel bulundurması veya bu vasfa sahip bir danışmanla iş akdi sözleşmesini belgelemesini istenmeli.
– Danışmanlık işine başvuracak firmanın erişilebilirlik uzmanlığı sertifika programını başarıyla tamamlamış SGK’lı personel veya iş akdi yapılmış sözleşmeli danışman bulundurması,
– Firma çalışanı veya gerçek kişinin Üniversiteler tarafından verilen Erişilebilirlik Uzmanlığı Sertifika programını başarıyla tamamlamış veya Erişilebilirlik yüksek lisansı yapmış olması,
– Danışmanlık işine başvuracak gerçek kişilerin en az 5 yıl Erişilebilirlik mevzuatına hakim olduğunu makaleler, yayınlar, iş bitirmeleri ve referans mektuplarıyla belgelemesi,
– Erişilebilirlik danışmanının mevzuat ve yönetmeliklerdeki makul uyumlaştırma, makul düzenleme gibi konulara hakim olması,
– İlgili bakanlık tarafından verilen Erişilebilirliğe uygunluk sertifikasının alınmasında tüm süreçlere hakim olması, gibi maddelerin konulması gerekir.
